Kościół pod wezwaniem św. Andrzeja Apostoła
.jpg)
Pierwszy, drewniany kościół w Broku powstał około XI wieku i znajdował się przy ul. Stare Miasto. Po nim wzniesiono jeszcze kilka, także drewnianych świątyń. Budowę obecnego - w stylu renesansowym - rozpoczęto w latach 1542-1545, a zakończono w 1560 roku. Powstał on staraniem biskupów płockich- Samuela Maciejewskiego i Andrzeja Noskowskiego, według projektu Jana Baptysty z Wenecji. W roku 1612 dobudowano do świątyni północną kaplicę fundacji proboszcza Jakuba Odrzywołka Kapusty, kaplicę południową oraz kruchtę z zachodu wzniesiono w drugiej połowie XIX wieku. Nawa kościoła i prezbiterium pokryte są pięknym renesansowym sklepieniem kolebkowym, ozdobionym dekoracyjną sztukaterią (motyw kół połączonych listwami i pokrytych freskami). Na szczególną uwagę zasługują:
- ołtarz główny św. Andrzeja Apostoła, pochodzący z 1742 roku, z obrazem olejnym Chrystusa Ukrzyżowanego, pod obrazem znajduje się pochodzący z późniejszych lat (1913 rok) wizerunek Matki Bożej Częstochowskiej,
- ołtarz boczny w kształcie drzewa Jessego,
- barokowy ołtarz boczny Matki Boskiej Różańcowej z połowy XVIII wieku,
- ołtarz boczny św. Anny z drugiej połowy XVIII wieku,
- chrzcielnica z 1682 roku,
- marmurowa tablica z 1716 roku, która przedtem zdobiła bramę pałacu biskupiego.
.jpg)
W 2003 roku parafia pod wezwaniem św. Andrzeja Apostoła została laureatem konkursu Generalnego Konserwatora Zabytków „Zabytek Zadbany”, za wzorowo przeprowadzone prace remontowo-konserwatorskie świątyni.
.jpg)
Pałac biskupi
.jpg)
Kilkaset metrów na wschód od kościoła, pośród drzew na wzniesieniu nad Bugiem, kryje się ruina wieży, która wieńczyła nieistniejący dzisiaj pałac. To wszystko, co pozostało z nietuzinkowej budowli o równie nietuzinkowej historii.
W latach 1617-1624 biskup płocki, Henryk Firlej, wzniósł okazały pałac, który był letnią rezydencja użytkowaną przez hierarchię kościelną do 1822 roku. Zniszczony podczas wojen szwedzkich, odbudowany został w 1716 roku przez biskupa płockiego Ludwika Załuskiego. Na pamiątkę zakończenia restauracji pałacu umieszczono nad głównym wejściem ośmioboczną tablicę marmurową, opatrzoną łacińskim napisem (obecnie znajduje się ona w kościele w Broku). Po trzecim rozbiorze Polski, Mazowsze znalazło się w zaborze pruskim. W 1796 roku zabrano liczne dobra kościelne, w tym majątek ziemski biskupów płockich.
.jpg)
W 1807 roku Prusacy opuścili te ziemie, ale zagarnięte dobra już nie wróciły do poprzednich właścicieli. Sam pałac przeszedł w posiadanie władz zaborczych w 1822 r. Nastąpiła dalsza dewastacja obiektu. W 1846 roku spłonął dach z wiązaniem, zapadły się sufity. Obecnie , z dawnej świetności pałacu, pozostały jedynie ruiny wschodniej wieży. Warto dodać, że obiekt stanowił natchnienie dla: Macieja Kazimierza Sarbiewskiego, poety o europejskiej sławie oraz biskupa płockiego Stanisława Łubieńskiego, pisarza i historyka, autora ważnych i cenionych prac historycznych i politycznych.
